Gangliozydoza GM1

Wprowadzenie

Gangliozydoza GM1 zalicza się do tzw. wtórnych chorób z uszkodzeniem istoty. Pierwotnie uszkodzone są w nich komórki nerwowe wskutek gromadzenia się substancji powstałych w przebiegu nieprawidłowej przemiany gangliozydów. Jest to choroba spichrzeniowa. Ta choroba charakteryzuje się ogólną akumulacją GM1 gangliozydów, oligosacharydów i mukopolisacharydowego siarczanu keratanu (i ich pochodnych). Brak lizosomalnej hydrolazy, kwasu b- galaktozydazy powoduje Gangliozydozę GM1 i mukopolisacharydozę typ IV B Morquio. Choroba ta jest bardzo zróżnicowana jeżeli chodzi o problemy, które powoduje. Jest bardzo ważne, aby rodzice nowo zdiagnozowanego dziecka pamiętali o tej różnorodności. Istnieje wiele możliwych objawów, ale to nie oznacza, że Wasze dziecko będzie miało je wszystkie lub że będą one bardzo nasilone. Wszystkie dzieci oraz dorośli dotknięci Gangliozydozą wraz z rodzinami są zaproszeni do wstąpienia do naszego Stowarzyszenia.

Jaka jest przyczyna choroby?

Gangliozydoza GM1 jest chorobą spowodowaną niedoborem enzymu, czego wynikiem jest wadliwa aktywność enzymu nazywanym beta-galaktozydaza.

Czy są inne odmiany choroby?

Istnieją 3 kliniczne podtypy Gangliozydozy, klasyfikowane w zależności od wieku:

• Postać niemowlęca klasyczny niemowlęcy podtyp łączy cechy neurolipidozy (nerodegradacja) i cechy mukopolisacharydozy (zespół Hurler, chropowatość rysów twarzy). Ta postać Gangliozydozy GM1 najczęściej objawia się we wczesnym niemowlęctwie i może być jawna już podczas porodu. Przeważnie ujawnia się od urodzenia do 6 miesiąca życia;
• Postać dziecięca ten podtyp odznacza się nieznacznie starszym wiekiem ataku choroby i kliniczną zmiennością klasycznych cech fizycznych. Przeważnie ujawnia się u dzieci pomiędzy 1 a 3 rokiem życia;
• Postać dorosła cechuje się normalnym wczesnym rozwojem neurologicznym, bez fizycznych znamion i późniejszym rozwojem, powoli postępującej demencji z cechami choroby parkinsona, choroby pozapiramidowej i dystonii. Przeważnie ujawnia się w wieku dziecięcym lub w okresie dojrzewania.

Prognozy

• Postać niemowlęca pojawia się od momentu urodzenia do 6 miesiąca życia, z postępującą organomegalią, zespołem Hurler, chropowaceniem twarzy i gwałtownym pogorszeniem neurologicznym. Podczas pierwszego roku życia. śmierć występuje przeważnie w drugim roku życia, na skutek infekcji (najczęściej zapalenia płuc, które skutkuje nawracającą aspiracją) lub niewydolności krążeniowo-oddechowej.
• Postać dziecięca przeważnie pojawia się w wieku 1 – 2 lat z postępującym opóźnieniem psycho-motorycznym, niewielką cytomegalią i łagodniejszą chorobą szkieletu pojawia się w porównaniu do typu niemowlęcego. Śmierć najczęściej występuje przed drugą dekadą życia.
• Postać dorosła objawia się podczas dzieciństwa lub wieku dojrzewania powoli rozwijającą się demencją z widocznymi parkinsonowskimi cechami, i chorobą pozapiramidową, szczególnie dystonią. Śmierć może nastąpić w różnym wieku.

Cechy fizyczne: stwierdzone zmiany neurolgiczne, opóźnienie rozwoju (zatrzymanie lub cofanie), początkowo ogólna hipotonia, która rozwija się w spastyczność, hiperrefleksja, wyolbrzymiony odruch Moro, drgawki, choroba pozapiramidalna (podtyp dorosły), dystonia (podtyp dorosły), ataxia (bezład dotyczy podtypu dorosłego), demencja (obłęd dotyczy podtypu dorosłego), zmiany oftlamologiczne, plamistość, czerwone plamy. Może być wykryta w innych chorobach genetycznych (Mukolipidoza typ I, choroba Niemann’a – Pick’a, Krabbe’go, Tay-Sachs’a): atrofia oczna, zamglenie rogówki, cechy dysmorficzne, frontalna (czołowa) guzowatość, szeroka końcówka nosa, duże nisko osadzone uszy, chropowata skóra, nadmierne owłosienie, przerost dziąseł, zespół Hurler, szerokie dłonie i stopy, kardiomiopatia przerostowa, szkieletowe nieprawidłowości, przepuklina pachwinowa, kifoskolioza (tylno-boczne skrzywienie kręgosłupa), lędźwiowy garb, krótkopalczastość, przykurcze stawów.

Jak dziedziczy się Gangliozydozę?

Geny dziedziczone od naszych rodziców, maja wpływ na to, jak wysocy jesteśmy, jaki mamy kolor oczu i skóry. Niektóre geny, które dziedziczymy są recesywne, to znaczy że dziedziczymy gen, ale nie ma on żadnego wpływu na nasz rozwój. Gangliozydoza jest właśnie powodowana przez taki gen recesywny. Jeżeli dorosły człowiek, który posiada nieprawidłowy gen ma partnera, który również jest nosicielem takiego samego genu wówczas w przypadku ich dzieci istnieje ryzyko 1 do 4, że dziecko otrzyma oba geny recesywne i wówczas będzie chore na tą chorobę. Prawdopodobieństwo, że rodzeństwo chorego dziecka może być nosicielem choroby wynosi 2 do 3. Jest możliwość sprawdzenia tego, ale choroba jest tak rzadka, że istnieje znikome prawdopodobieństwo spotkania partnera, który również będzie nosicielem, zakładając że partnerem nie będzie członek bliskiej rodziny. Wszystkie rodziny posiadające dzieci chore na Gangliozydozę powinny szukać pomocy i rady u swoich lekarzy lub specjalistów genetyki przed zaplanowaniem kolejnej ciąży.

Badania prenatalne

Jeżeli już posiadacie dziecko z Gangliozydozą to istnieje możliwość przeprowadzenia badania prenatalnego na wczesnym etapie następnej ciąży w celu uzyskania informacji czy płód jest chory. Istotne jest, aby skontaktować się z lekarzem od razu, gdy pojawi się podejrzenie, że kobieta jest w ciąży. Jeśli mieliby Państwo jakiekolwiek problem proszę bezzwłocznie skontaktować się ze Stowarzyszeniem.

Szczegółowy wykaz chorych na chrobę Gangliozydoza GM1 zdiagnozowanych w Polsce znajduje się w bazie danych Stowarzyszenia.